cursus: landschap

Ik denk dat er op aarde nauwelijks een plekje te vinden is dat zo mooi gelegen is als dit. 

Francesco Petrarca

In deze cursus werk je aan een serie landschapsschilderingen. De oefeningen en opdrachten die je krijgt zijn gebaseerd op manieren van werken en uitvindingen zoals ze door de eeuwen heen door schilders zijn ontdekt en toegepast. Deze ga je gebruiken voor het schilderen van een of meerdere landschappen uit jouw eigen omgeving, die je in elke les op steeds andere wijze leert benaderen en verbeelden.

De cursus is opgebouwd uit een inleiding plus vier uitgebreide kunstlessen met aansprekende achtergrondinformatie (video, foto’s, tekst) plus concrete oefeningen. Het accent ligt op schilderen met inkt en verf. Ervaring met tekenen of schilderen is niet nodig. Het lesmateriaal blijft een jaar lang onbeperkt toegankelijk.

Illiteracy is bad, but blindness to beauty is worse.

Wu Guanzhong

Kao K’o Kung, nevel in beboste bergen, 1250-1300

In deze kunstles maak je kennis met de geschiedenis, de intentie en traditionele oosterse manier van landschap schilderen. De kunstles wordt afgesloten met drie praktische oefeningen in schilderen in gewassen inkt.

Voor deze oefeningen is ervaring in schilderen of schilderen in gewassen inkt niet nodig. Zorg ervoor dat je een aantal oosterse penselen, papier en Chinese of Japanse inkt in huis hebt en je kunt aan de slag. Uiteraard kun je er ook voor kiezen om andere inkt zoals Oostindische te gebruiken, maar daarvan is de samenstelling anders waardoor het een minder mooi resultaat geeft. Wat papier betreft kun je ervoor kiezen om eerst te oefenen op oude kranten of onbedrukt krantenpapier. Voor mooie grijstonen en vloeiing van de inkt zijn diverse soorten washi (rijstpapier) of aquarelpapier geschikt. De materialen zijn in Nederland goed verkrijgbaar. Denk aan zaken voor kunstenaarsbenodigdheden zoals Van Beek, Gerstaecker, of zaken voor hobbybenodigdheden zoals de Kwast.

Een mens kan alles doen, als hij maar wil.

Leon Battista Alberti

Giorgione, het onweer, 1508

Deze les gaat over perspectief en de olieverftechniek en de betekenis daarvan voor dieptewerking en de landschapskunst. Twee uitvindingen uit de tijd van de renaissance die van blijvende invloed zijn geweest op de schilderkunst. De kunstles wordt afgesloten met twee oefeningen over dieptewerking.

Voor deze opdracht heb je het volgende nodig:

  • een printer en papier om afdrukken in A4 of A3 te kunnen maken
  • canvasdoekjes (A4 of A3)
  • gekleurde stiften, acrylverf, transparante of semitransparante olieverf
  • penselen
  • schoonmaakmiddel voor olieverf

Ik denk dat er op aarde nauwelijks een plekje te vinden is dat zo mooi gelegen is als dit. 

Francesco Petrarca

John Constable, seascapestudy with raincloud, olie op papier, 2.2×31.1cm, 1828

Met de verworvenheden van de renaissance kunnen schilders letterlijk meerdere eeuwen vooruit. Olieverf, perspectief en compositie stellen hen in staat de meest fantastische landschappen te schilderen. Tot aan de tweede helft van de 19e eeuw, staat vooral het onderwerp centraal. En het is de schilder (en zijn opdrachtgevers) die bepaalt wat voor landschappen het verdienden om te worden geschilderd en waarom. Visie en idealen zijn hierin leidend. In de opdracht voor deze les ga je oefenen met een motief dat in alle landschapsschilderingen een rol speelt: luchten, licht en wolken

Voor deze opdracht heb je het volgende nodig:

  • schetsboek/ aquarel papier/ schilderspapier/ canvasdoekjes
  • inkt/tekenpen/stift/houtskool/krijt/potlood
  • aquarelverf, acrylverf, transparante of semitransparante olieverf
  • penselen, paletmesjes
  • water, schoonmaakmiddel voor olieverf, doeken

There are always things that will try to pull you down. But we should be joyful in looking at the world.

David Hockney

Vincent van Gogh, korenveld met cipressen, 1889

Deze les gaat over de schilderkunst aan het einde van de 19e eeuw, waarin een breuk plaatsvindt met de traditie en impressionisme de voedingsbodem vormt voor verdere ontwikkeling van de moderne schilderkunst van de 20e eeuw. Met het impressionisme verschuift het accent van het wat naar het hoe. Niet wat we waarnemen, maar hoe we waarnemen. Aan de hand van filmpjes over sleutelfiguren als Manet, Monet, Cézanne en van Gogh krijg je een beeld van de onderwerpen die de schilders beroerden en waarom ze schilderden zoals ze schilderden. Waar ze naar op zoek waren en hoe dat kunstenaars van deze tijd en daarmee ons kijken tot op de dag van vandaag beïnvloedt.

Deze les maak je twee landschapsschilderingen van eenzelfde plek in twee verschillende stijlen. Je kunt kiezen of je de werken in olieverf of acryl maakt. Je maakt beide werken op canvas en gebruikt naar eigen keuze schilder- en tekenmateriaal.