kunstles: landschap naar Chinese traditie

Illiteracy is bad, but blindness to beauty is worse.

Wu Guanzhong

In deze kunstles maak je kennis met de geschiedenis, de intentie en traditionele oosterse manier van landschap schilderen en met de werken van twee beroemde 20e eeuwse Chinese meesters, die langere tijd buiten China leefden en werkten.

De kunstles wordt afgesloten met drie praktische oefeningen in schilderen in gewassen inkt. In eerste instantie oefen je de techniek van het schilderen zelf gevolgd door een oefening in ‘meesterlijk kopiëren’ en in schilderen vanuit de traditionele intentie achter dit genre.

ERVARING EN BENODIGDHEDEN

Voor deze les is ervaring in schilderen of schilderen in gewassen inkt niet nodig. Zorg ervoor dat je een aantal oosterse penselen, papier en Chinese of Japanse inkt in huis hebt en je kunt aan de slag. Wat papier betreft kun je ervoor kiezen om eerst te oefenen op oude kranten of onbedrukt krantenpapier. Voor mooie grijstonen en vloeiing van de inkt zijn diverse soorten washi (rijstpapier) of aquarelpapier geschikt. De materialen zijn in Nederland goed verkrijgbaar. Het lesmateriaal blijft een jaar lang onbeperkt beschikbaar.

TECHNIEK EN OORSPRONG

Schilderen in gewassen inkt is van oorsprong een Chinese techniek waarbij je met een penseel Oost-Indische inkt in verschillende waterverdunningen op washi-papier of zijde aanbrengt. De Chinese naam voor deze techniek is shuǐ mò huà (水墨畫), in het Japans heet het sumi-e (墨絵) of suibokuga (水墨画). Het schilderen in gewassen inkt was een van de belangrijkste kunsten beoefend door de Chinese literati (geletterde ambtenaren) en wordt om deze reden ook wel literati-schilderkunst genoemd.

Kao K’o Kung, nevel in beboste bergen, 1250-1300

De schildertechniek kende haar eerste grote bloeiperiode tijdens de Song-dynastie (960–1279). In de 10e tot de 13e eeuw was deze schildertechniek een onderdeel van het Chinees examenstelsel. Vanuit China verspreidde de schilderkunst met gewassen inkt zich naar andere Oost-Aziatische landen, maar ook ver daarbuiten. Chinese kunstenaars trokken naar het westen, westerse kunstenaars naar het oosten. Uiteraard leidde dit ertoe dat kunstenaars over en weer door elkaar geinspireerd en beïnvloed werden.