Geplaatst op Geef een reactie

stijl van een boek: wat is het, wat doet het, wat kun je ermee?

Bruno Vasilevskis, stilleven, olie op doek, 33 x 46 cm, 1984

Dit blog gaat over het nadenken over de stijl van je boeken als onderdeel van het boekbinden. Het biedt de mogelijkheid om de uitstraling van je boeken nog persoonlijker te maken en de zeggingskracht ervan te versterken.

In 2016 ging Binden & Banden voor het eerst van start: een brede online basiscursus handboekbinden. In de loop van de jaren is de cursus aangepast en aangevuld met nieuwe modules. Wat overeind bleef en blijft, is het uitgangspunt van de cursus:

  • Na afloop van de cursus beschik je over de basiskennis en vaardigheden die je nodig hebt om zelfstandig boeken te kunnen binden en herstellen.
  • Je weet hoe je jouw eigen mooie boek kunt binden op een wijze die helemaal past bij wat jij wilt laten zien en vertellen.

Het eerste punt gaat vooral over het ambacht, klassiek of creatief, en de toepassing daarvan. Het tweede punt gaat over de persoonlijke zeggingskracht en het handschrift van jou als maker, hierbij spelen inhoud, ordening en stijl van je boek een rol.

Inhoud, ordening en stijl

Bij inhoud en ordening kunnen we ons wel een voorstelling maken, maar vaak wordt het effect dat ermee kan worden bereikt onderschat. Door bewust te gaan spelen met inhoud en ordening ontdek je al snel hoeveel verschillende verhalen er in één en dezelfde stapel materiaal verscholen liggen, op hoeveel verschillende manieren je deze kunt vertellen en of je veel of juist weinig ‘woorden’ nodig hebt om het spannend of boeiend te maken. En het begrip ‘woorden’ gebruik ik nu omdat het bij de vormgeving van een boek ook om taal gaat, om beeldtaal. En beelden, net als woorden, iets te zeggen hebben.

Bij de stijl van een boek vinden we het misschien wat lastiger om precies te omschrijven waar dit over gaat, maar zijn we ons er juist veel meer van bewust dat dit effect heeft op onze beleving en de betekenis die we ergens aan toekennen. Binnen de modewereld is dit begrip wellicht het meest ingeburgerd. Maar net als in de modewereld speelt stijl ook in reclame, marketing, branding, vormgeving en kunst een belangrijke rol. Je kunt ermee laten zien laat zien waarvoor je staat. Het gaat over imago, normen en waarden, en zelf identiteit.

Stijl

Reden genoeg om het begrip stijl toch eens onder de loep te nemen en wat dit kan betekenen voor het boek dat je wilt binden. Bij stijl gaat het om:

  • sfeer en uitstraling
  • vertaling daarvan in beeld en vormaspecten
  • materialen die daaraan uitdrukking geven

De zeggingskracht van je boek wordt groter door de sfeer en uitstraling te kiezen die passen bij jouw verhaal (inhoud, ordening) en jouw persoonlijkheid. Hiermee begeef je je op het pad van je persoonlijke beeldtaal. Overigens is het gemakkelijker gezegd dan gedaan om die sfeer en uitstraling van je boek te bepalen. Wat kan helpen, is om een aantal vragen te stellen, zoals: voor wie of welke gelegenheid maak je het boek; welke functie krijgt het boek; aan welke eisen moet het voldoen, moet het bijvoorbeeld tegen een stootje kunnen? Op basis van dit type vragen kun je gaan nadenken over de beeld- en vormaspecten die het boek nodig heeft, zoals formaat, kleur, papierdikte, type band. En tot slot ga je op zoek naar de materialen die uitdrukking geven aan de voorgaande stappen.

Suggesties om je op weg te helpen bij het vinden van jouw stijl

En dan nog blijft het misschien lastig om de stijl van je boek te bepalen. Deze suggesties kunnen je wellicht op weg helpen.

  • Suggestie 1 – Houd het dicht bij jezelf. Vaak is de stijl die je beschrijft al terug te vinden op je eigen stek. Kijk daarom vooral eerst rond in je eigen huis en omgeving.
  • Suggestie 2 – Denk na over de vraag of je oorspronkelijk materiaal wilt gebruiken of kopieën. Wat heb je opzij gelegd om in te gaan binden? Waaruit bestaat dat basismateriaal? Gebruik je originelen of kopieën, wat is de grootte van het papier / foto’s/ tekeningen, zijn het dezelfde formaten of uiteenlopend? Dit is mogelijk van invloed op de sfeer en de uitstraling die je eraan wilt geven en daarmee op de materialen die je wilt gaan gebruiken.
  • Suggestie 3 – Kijk naar boeken die je mooi vindt. Noteer welke boeken het zijn, noteer wat je er mooi aan vindt, of het een stijl is die past bij jouw verhaal.
  • Suggestie 4 – Ga op zoek naar inspiratie. Knip foto’s uit / Verzamel materiaal op alle plekken waar je toevallig bent / Kijk rond in winkels, markten, bij vrienden / Bezoek websites, blogs, films, musea. Vertel (een of twee) anderen die jou goed kennen over je idee, vraag of ze mee willen zoeken naar materiaal / Noteer gedachten en ingevingen.
  • Suggestie 5 Doe een visualisatieoefening of luister naar een geleide visualisatie. Visualiseren is een vorm van meditatie waarin je je gedachten vertaalt naar beeld. Als je bijvoorbeeld denkt aan een boek, zie je dat boek voor je. Visualiseren helpt om je voorstellingsvermogen te trainen, zodat je steeds beter en gedetailleerder in staat bent om voor je te zien hoe iets, iemand of een situatie eruit kan zien. Een geleide visualisatie is een meditatie waarbij een ander, de meditatieleraar, een ‘verhaal’ vertelt dat je gaandeweg helpt om dat beeld voor ogen te krijgen.
  • Suggestie 6 Verzamel eerst, kies later. Stel een inspiratielijst op. Houd een doos of map bij de hand voor knipsels of stalen. Ga nog niet proberen dit te ordenen of netjes op te bergen. Verras jezelf door een poosje te verzamelen en pas na een tijdje, enkele weken of liever nog enkele maanden, te kijken wat je zoal vergaard hebt.
  • Suggestie 7 Maak een moodboard. Een moodboard is een visuele weergave of ‘collage’ van tekst en afbeeldingen van objecten die door ontwerpers, architecten en kunstenaars wordt gebruikt om een bepaalde stijl te laten zien waarin zij iets willen creëren. Op internet zijn veel voorbeelden te vinden hoe je dit zelf kunt aanpakken. Nog leuker is het misschien om met een groepje mensen aan de slag te gaan, dat brengt je wellicht op nieuwe ideeën. Aan jou of je met papier en schaar aan de slag gaat of digitaal.

Ik hoop dat dit blog je heeft geholpen om stijl in te zetten als fase bij het boekbinden. Het biedt de mogelijkheid om de uitstraling van je boeken nog persoonlijker te maken en de zeggingskracht ervan te versterken.

Geef een reactie